Het bietenexperiment

Wat doe je met pan overgebleven kookwater van je bieten? Juist, verven. Vlekken maken ligt toch al in mijn straatje.

Deze week wil ik twee dingen delen: één van onze supersimpele lievelingsgerechten en datgene wat je met het 'afval' kan doen. Elke vrijdag haal ik op de markt groente, fruit, vlees en vis. Specifiek haring, want onze allesetende peuter is er dol op. Deze week heb ik er weer bietensalade van gemaakt. In mijn andere blog vind je het recept.

In de aanloop naar de collectie kinderdekbedden van biologisch katoen, ben ik aan het experimenteren met natuurlijke kleurstoffen. Dus besloot ik het kookwater van de bieten te bewaren en te proberen of je er katoen mee kan verven.

Op internet is veel te vinden over het verven met natuurlijke kleurstoffen, maar in de meeste gevallen gaat het dan over wol en zijde. Ik gebruik biologisch, ongebleekt katoen wat ik eerst gewassen heb op 40 graden. Op aanraden van het internet, dompel ik mijn lapje nog volledig onder in de azijn en laat hem even weken. Daarna wring ik hem uit, spoel hem heel vluchtig uit en gooi hem dan (deels) in mijn pan met opnieuw verwarmd bietenwater. Daar laat ik hem een minuut of 10 op heel laag vuur staan en uiteindelijk helemaal afkoelen in de pan.

Helaas gaat met het uitspoelen zo´n 90% van de kleur eruit. Na het opdrogen zit er nog een heel lichte zalmroze waas op de geverfde helft van mijn lapje.

Maar zo makkelijk geef ik natuurlijk niet op. In de supermarkt neem ik gekookte bieten mee en, omdat ik nou toch al bezig ben, een zak diepvries frambozen en een pak druivensap.

Net voor ik ga koken, maak ik drie proefjes met kleine stukjes stof. Ik doe wat bietensap, druivensap en een paar geprakte frambozen elk in een bakje en leg er een stukje stof in. Na het eten spoel ik de lapjes uit om het resultaat te bekijken. Omdat het puur is om het kleurverschil te bekijken, heb ik de lapjes ook niet voorbehandeld met azijn. Tevens is het verfbad niet verwarmd. De kleuren zijn subtiel, maar erg mooi. Het zalmroze van het bietensap blijft mijn favoriet, maar mag iets meer pit hebben. Daarom maak ik een vierde proeflapje met een mengsel van bietensap en een paar frambozen.

Die combinatie is perfect en ik pureer 3 gekookte bieten en een handje frambozen in de keukenmachine. Daarna gaat het een tijdje op laag vuur met een beetje extra water en laat ik het een hele nacht trekken. De volgende avond zeef ik de 'soep' met een ouderwetse koffiefilter en warm ik de overgebleven kleurstof weer op. Ik gebruik mijn reeds gekleurde lap van de vorige keer en een nieuwe lap ter vergelijking. Ik laat de twee lappen een minuut of 15 in de pan zitten op heel laag vuur. Daarna zet ik het vuur uit en laat ze afkoelen in de pan. Aangezien het bedtijd is, zitten de twee lappen er dus 8 uur in. Na het uitspoelen is het verschil met de vorige keer al goed te zien. De kleur is nog steeds subtiel, maar al wel een stuk duidelijker en omdat ik ongebleekt katoen heb gebruikt is het contrast sowieso niet zo hoog. Er zitten mooie uitlopers is waar de verf is opgezogen door de stof en er is geen duidelijke lijn te zien tot waar de stof in de verf heeft gezeten. De lap die twee keer geverfd is, is iets donkerder van kleur geworden dan de ander, maar veel scheelt het niet. Op internet lees ik ook nog dat zout (wat je altijd bij de verf in de wasmachine doet) helpt om kleurstof aan de vezels te hechten. Voor mij een beetje te laat, maar misschien iets om uit te proberen.

Al met al een leuk en semi-geslaagd experiment. En ik heb eindelijk de zin en moed opgebouwd om met mijn indigo kit aan de slag te gaan. De grote vraag is nu alleen nog hoe de lappen zich houden in de was. Daar kan ik je nu niks over vertellen, maar ik hou je zeker op de hoogte. Geniet van de bietensalade en mocht je een vlek maken, dan verf je de rest van de shirt, tafelkleed of theedoek ook gewoon.